Hiện nay thị trường chứng khoán phái sinh đang có xu hướng phát triển tốt ở khu vực cũng như Việt Nam và dưới đây sẽ là thông tin thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam
Sơ bộ qua thông tin thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh
Sau 4 năm hoạt động thì thị trường chứng khoán phái sinh đã có sự phát triển nhanh chóng, vượt các kỳ vọng đặt ra. Đồng thời với đó chứng khoán phái sinh cũng thể hiện rõ vai trò là công cụ phòng ngừa rủi ro và góp phần lớn làm ổn định dòng vốn đầu tư trên thị trường cơ sở.
HNX cho rằng, sự phát triển của thị trường phái sinh được xem là một xu thế tất yếu đối với thị trường của Việt Nam và là xu thế phát triển của thị trường chứng khoán toàn thế giới. Trong số hơn 100 thị trường chứng khoán hiện nay trên toàn thế giới và ở trong khu vực, hiện có khoảng 40 thị trường phái sinh đã được đưa vào vận hành và tất nhiên là có tốc độ tăng trưởng ổn định qua nhiều năm.
Tại Việt Nam thì thị trường chứng khoán phái sinh hiện cung cấp 2 dòng sản phẩm đó là: hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu (hợp đồng tương lai VN30) và hợp đồng tương lai trên trái phiếu Chính phủ.
Hiện nay, sản phẩm hợp đồng trong tương lai VN30 có thanh khoản cao và ổn định nhất trên thị trường chứng khoán phái sinh trong nước, đặc biệt là trước những diễn biến cực kỳ phức tạp của i dịch COVID19. Trong 7 tháng năm 2021, kỷ lục giao dịch mới được xác định với 403.266 hợp đồng vào phiên giao dịch ngày 12/7/2021.
So với hợp đồng trong tương lai trên chỉ số VN30, dòng sản phẩm hợp đồng trong tương lai trên trái phiếu Chính phủ có thanh khoản chưa được cao kể từ khi ra đời vào ngày 4/7/2019. Bởi, còn tồn tại lại một số hạn chế nhất định gây ra trở ngại cho sự tham gia từ phía ngân hàng thương mại, vốn được xem chính là đối tượng đầu tư quan trọng nhất mà dòng sản phẩm này hướng tới.
Mặc dù là như vậy trong dài hạn, hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ vẫn luôn được các chuyên gia kỳ vọng chắc chắn sẽ trở thành công cụ phòng ngừa rủi ro cho phía ngân hàng thương mại trên thị trường trái phiếu Chính phủ.
Tổng khối lượng giao dịch hợp đồng trong tương lai trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm từ ngày 4/7/2019 đến cuối ngày 06/8/2021 là 296 hợp đồng, không có hợp đồng mở.
Ngày 28/6/2021, HNX cũng chính thức khai trương ra mắt sản phẩm hợp đồng trong tương lai trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm, nhằm đáp ứng được sát hơn nữa nhu cầu phòng vệ trên thị trường trái phiếu Chính phủ cơ sở.
Khối lượng giao dịch của hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm tính đến hết ngày 6/8/2021 đạt 1.123 hợp đồng và 149 hợp đồng mở. Mức giao dịch này tuy chưa được đánh giá cao nhưng cũng là tín hiệu tích cực cho thị trường sau một thời gian thiếu vắng những giao dịch với hợp đồng tương lai trên trái phiếu Chính phủ.
Hợp đồng mở dành cho toàn thị trường cũng được duy trì tăng ổn định qua các năm. Thị trường khai trương khá ổn với 202 hợp đồng mở. Đến ngày 31/12/2020, đạt 40.339 hợp đồng mở. Tính đến cuối phiên giao dịch thứ 1.000 (ngày 6/8/2020), hợp đồng mở toàn thị trường đạt 37.614 hợp đồng, gấp 4,65 lần so với cuối năm 2017.
Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) đã cho rằng, sự ra đời của thị trường phái sinh với một hệ thống cơ sở pháp lý đã được xây dựng một cách chặt chẽ từ Luật Chứng khoán, Nghị định về thị trường chứng khoán phái sinh cũng như thông tư và hệ thống quy chế và quy trình hướng dẫn tại các đơn vị vận hành của thị trường là HNX và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) đã và đang thực hiện và đặt những nền móng quan trọng. Từ đó, tạo đà phát triển củng cố và hoàn thiện hơn nữa cơ sở pháp lý cho thị trường về dài hạn.
Hoạt động vận hành hệ thống, công bố thông tin được giám sát hiệu quả và thông suốt. Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam càng ngày càng nhận được sự quan tâm mạnh mẽ của công chúng đầu tư, giới nghiên cứu và các cơ quan truyền thông trong nước và thế giới.
Năm 2019-2020, nhiều công ty chứng khoán và các quỹ đầu tư, ngân hàng đến từ Hong Kong (Trung Quốc), Hàn Quốc, Singapore, và Đài Loan (Trung Quốc) đã đề xuất các hình thức xúc tiến đầu tư dành cho sản phẩm hợp đồng trong tương lai VN30 với HNX.
Trong năm 2020, khi thị trường phái sinh thế giới tăng trưởng 35% so với 2019, đạt 46 tỷ hợp đồng thì thị trường chứng khoán phái sinh trong nước cũng đạt mức tăng trưởng gần 80%, đạt gần 40 triệu hợp đồng. Trong 7 tháng năm 2021, tăng trưởng của thị trường chứng khoán phái sinh trong nước đạt hơn 16%, trong khi con số này trên thế giới là khoảng 33%.
Kể từ khi phái sinh ra đời, những “cú sốc” lớn trên trên thị trường chứng khoán cơ sở do các thông tin cơ bản không mang tính tích cực gây nên đã giảm đáng kể cả về những số lượng và mức độ tác động cùng với đó nhà đầu tư cũng không đột xuất ồ ạt rút tiền khỏi thị trường chứng khoán như trước đây.
Theo HNX, bên cạnh những kết quả rất tốt đã đạt được, thị trường chứng khoán phái sinh vẫn tiềm ẩn và tồn tại một số hạn chế cần được lưu tâm khắc phục hết trong thời gian tới. Cụ thể như là: cơ cấu sản phẩm hiện trên thị trường chưa thật sự đa dạng để có thể thu hút sự quan tâm của những nhà đầu tư trong và ngoài nước. Những nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán phái sinh cũng chưa được đa dạng và chủ yếu nhà đầu tư là cá nhân vẫn đang là đối tượng chiếm đa số.
HNX vẫn đang tiếp tục nghiên cứu phát triển các sản phẩm mới như: hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu khác và những hợp đồng tương lai trên cổ phiếu đơn lẻ (SSF), hợp đồng quyền được chọn trên chỉ số chứng khoán và những hợp đồng quyền chọn trên cổ phiếu đơn lẻ (SSO).
Về hệ thống công nghệ thì hệ thống giao dịch bù trừ thanh toán mới thuộc gói thầu với Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc gọi tắt là (KRX) đang được tích cực thử nghiệm và khi hoàn thiện. Khi hệ thống được đưa vào vận hành, được kỳ vọng cao sẽ cung cấp thêm nhiều chức năng giao dịch ưu việt dành cho thị trường phái sinh, đảm bảo được định hướng phát triển dài hạn của thị trường, HNX thông tin.
Kết luận
Như vậy, bài viết dưới đây đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam. Bên cạnh những thuận lợi thì thị trường trong nước vẫn còn tồn tại một số khó khăn nhất định. Vì thế khi giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh thì các bạn hãy nên cẩn thận.